suphamsaigon: Trường Tôi

Trường Tôi

Lịch sử tóm tắt của trường Collège d'Adran, Quận 1, ngôi trường lâu đời nhất Sài Gòn

Đi qua Thảo Cầm Viên Sài Gòn về hướng đường Nguyễn Hữu Cảnh, nhiều người trong chúng ta có thể không nhận ra sự hiện diện của Trường Trung học Cơ sở Võ Trường Toản và Trường Trung học Phổ thông Trưng Vương. Hai trường này từng thuộc về một đơn vị duy nhất, Collège d'Adran, mà nhiều nguồn sử liệu cho là ngôi trường lâu đời nhất ở Sài Gòn.

Trường Cao đẳng Adran tại Sài Gòn được thành lập theo quyết định của Đô đốc Léonard Charner ký năm 1861. Khuôn viên trường được xây dựng trên một khu đất trên đường Tây Ninh, sau này được đổi tên một lần thành đường Armand Rousseau và một lần nữa thành đường Dr. Angier. Ngày nay, trường được gọi là đường Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đây là một trường tư thục do các linh mục thuộc Hội Thừa sai Paris sáng lập, một tổ chức gồm các linh mục và giáo dân hoạt động truyền giáo ở nước ngoài.

Trường Collège d'Adran được đặt theo tên của Giám mục Bá Đa Lộc, một nhà truyền giáo Công giáo người Pháp, tên thật là Pigneau de Behaine, Giám mục hiệu tòa Adran (évêque d'Adran). Theo sử sách, vị giám mục này đóng vai trò quan trọng trong việc biên soạn cuốn từ điển tiếng Việt mang tên Dictionarium Anamitico Latinum vào năm 1773, được viết bằng chữ Quốc Ngữ và chữ Nôm. Ông cũng đóng góp tài chính và nhân lực để giúp vua Nguyễn Ánh phát triển kinh thành Gia Định và các thành khác trong cả nước vào những năm 1780. Bằng chứng này cho thấy ngôi trường có thể được đặt tên để tưởng nhớ những đóng góp của vị giám mục.

Năm 1866, trường được giao cho Dòng Anh Em La San , hay còn gọi là Viện Anh Em Trường Công Giáo, những người Rumani đầu tiên đến Đông Dương để giáo dục trẻ em nghèo. Họ quyết định mở rộng Collège d'Adran sang nhiều chi nhánh khác tại Chợ Lớn, Mỹ Tho, Vĩnh Long vào năm 1867 và Sóc Trăng vào năm 1869.

Collège d'Adran trước đây là trường trung học phổ thông cấp bằng Thành Chung sau 3-4 năm học. Trong hơn 20 năm hoạt động, Collège d'Adran là trường tiên phong trong việc giảng dạy Quốc ngữ thay cho chữ Hán truyền thống; tiếng Pháp được giảng dạy như một ngoại ngữ.

Ban đầu, Hội Truyền giáo tài trợ toàn bộ chi phí học tập. Chính quyền thực dân Pháp sau đó đã tài trợ và cấp học bổng cho trường. Tuy nhiên, sau hơn 20 năm hoạt động, chính quyền thực dân quyết định ngừng hỗ trợ. Trường Collège d'Adran đóng cửa vào năm 1887, đánh dấu sự kết thúc nguồn tài trợ của chính phủ cho các trường Latin tại Việt Nam. Khi trường đóng cửa, tất cả học sinh được chuyển đến Trường Taberd mới được cải tạo , nay là Trường Trung học Phổ thông Năng khiếu Trần Đại Nghĩa.

Năm 1910, một phần của cơ sở d'Adran cũ trở thành Des filles Francaises (Institution thành phố de filles à Sài Gòn), một trường học tiếng Pháp dành cho nữ sinh trong khi một phần của khuôn viên là Collège des Interprètes, một trường chuyên đào tạo thông dịch viên cho Pháp.

Năm 1922, trường đổi tên thành École Normale d'Instituteurs (Trường Sư phạm Thực hành) để đào tạo giáo viên tiểu học và trung học. Lúc đó, trường là nơi duy nhất ở Nam Kỳ đào tạo giáo viên và nhà giáo dục, và sau này được gọi là Trường Sư phạm Nam Việt.

Sau 20 năm hoạt động, vào năm 1942, École Normale d'Instituteurs lấy lại tên gọi ban đầu là Collège d'Adran. Trường sau đó trải qua nhiều đợt cải tạo, dẫn đến sự hiện diện của hai trường nói trên ngày nay. Theo ghi chép lịch sử, vào năm 1947, tòa nhà được tách ra để trở thành bệnh viện quân y Coste của quân đội Pháp. Một phần của tòa nhà vẫn là Trường Sư phạm Nam Việt.

Đến năm 1954, Trường Trung học Phổ thông Võ Trường Toản được thành lập trên cơ sở cũ của Trường Sư phạm Nam Việt cũ. Sau mười năm làm cơ sở y tế, bệnh viện quân y Coste chuyển đến đường Hùng Vương, và khu đất có d'Adran được chuyển lại thành cơ sở giáo dục và chia thành ba phần: dãy nhà trước đây là bệnh viện quân y trở thành Trường Trung học Phổ thông Trưng Vương dành cho nữ sinh. Phần giữa là Văn phòng Tổng Giám đốc Trường Trung học Phổ thông (sau này là Nha Khảo thí). Dãy nhà bên phải trước đây là Trường Sư phạm Nam Việt cũ trở thành Trường Trung học Phổ thông Võ Trường Toản dành cho nam sinh.

Một số cựu sinh viên nổi tiếng của trường Cao đẳng Adran Sài Gòn bao gồm Giám mục Công giáo Việt Nam đầu tiên, Giám mục Nguyễn Bá Tòng, và Trần Chánh Chiếu, hay Gilbert Chiếu, một nhà văn, nhà báo và nhà cải cách cách mạng của Nam Kỳ cũ.

=============================================================

https://suphamsaigon.blogspot.com - Website Trường Sư Phạm Saigon

Nơi lưu dấu kỷ niệm một thời của Thầy Cô và Giáo Sinh

Đã giảng dạy và học tập tại trường thời kỳ từ 1962-1975

Admin - Thiết Kế : Trần Xuân Lộc Khóa 11 - Năm tạo 2008 -

Email : xuanloc54@gmail.com - suphamsaigon@gmail.com

Trường Sư Phạm Đầu Tiên Tại Saigon Năm 1930

Ecole Normal d' instituteurs

Địa Chỉ Số 3 Đường Nguyễn Bỉnh Khiêm

Designed by Xuân Lộc K11

════════════════════════════════════════════════════════════

Lý lịch Trường Sư Phạm Saigon

( Trích bài viết của Thầy Nguyễn Duy Linh trong Kỷ Yếu 50 năm SPSG )

Ngôi trường ấy được xây dựng theo hình chữ H, nằm ngang, mẫu tự đầu tiên tên thầy Hồ Văn Huyên, vị giáo sư bỏ nhiều tâm huyết và công sức cho nó thành hình và cũng là vị Hiệu trưởng đầu tiên. Ngôi trường tồn tại đúng 20 năm với tên gọi khác nhau: Quốc Gia Sư Phạm (1955-1962) và Sư Phạm Sài Gòn (1962-1975) tên gọi có thay đổi song trường chỉ là một. Thầy Huyên cũng là Hiệu Trưởng trường Sư Phạm Nam Việt, thành lập trước đó, thay thế cho trường “Nooc – Man” cũ thời Pháp. Trước khi nói đến trường Sư Phạm Sài Gòn hay Quốc Gia Sư Phạm, không thể không nói đến Sư Phạm Nam Việt coi như 3 bước kế tiếp nhau trong quá trình phát triển của ngành sư phạm Tiểu học để tiến dần đến mục tiêu tối thượng: Người đi dạy ở các lớp mẫu giáo, tiểu học hay trung học đều phải tốt nghiệp đại học.
********

Thầy Nguyễn Quý Bổng, trong bài “Thất hiền vô Nam”, cho ta những chi tiết về Sư Phạm Nam Việt như sau: Trường được thành lập từ năm 1950, đặt tạm trong khuôn viên trường Trung học Kỹ thuật Đỗ Hữu Vị ( sau này là Cao Thắng ) sau lưng bệnh viện Sài Gòn gần chợ Bến Thành.

Trường tuyển giáo sinh có bằng Tiểu học, học 4 năm như trường “Nooc – Man” cũ. Hai năm đầu dạy văn hoá như ở Trung học, hai năm sau thêm các môn về nghiệp vụ chuyên môn như: Sư phạm lý thuyết, Sư phạm thực hành, Tâm lý giáo dục, Quản trị học đường và thực tập.

Cuối năm thứ 4 thi lấy chứng chỉ khả năng sư phạm (C.A.P – Certificat d’ Aptitude Pedagogique) và thi lấy bằng Trung học.(D.E.P.S.I = Diplome d’ Etudes Primaires Secondaires Indochinoises).
Thầy hiệu trưởng và các giáo sư của trường đều tốt nghiệp Trường Cao Đẳng Sư Phạm Đông Dương cũ như quý thầy Huỳnh Văn Hai, Trần Văn Quế, Đỗ Văn Trần, Chu Văn Dưỡng, Lê Ngọc Toản,.

Năm 1953, có thêm 2 giáo sư trẻ Thầy Nguyễn Quý Bổng và Thầy Phan Hữu Niệm, tốt nghiệp trường Cao Đẳng Sư Phạm Hà Nội. Năm 1955, Sư Phạm Nam Việt về gần Sở Thú, đặt tại một phần của Trường “Nooc – man” cũ, sau này toàn bộ khuôn viên của Trường Ecole Normal d' instuteurs thành Trung học Võ Trường Toản. Nha Khảo Thí, Trường Nữ Trung Học trưng Vương

Năm 1956, Sư Phạm Nam Việt sáp nhập vào Quốc Gia Sư Phạm. Trước sau Sư Phạm Nam Việt đào tạo được 5 khoá – 2 khoá cuối (1953-1957) và (1954-1958) dạy theo chương trình Việt.

══════--------------------

----------------------══════

Trường Sư phạm - SAIGON ca 1930 - Ecole Normale d'Instituteurs -
École des instituteurs, séminaire et congrégation St Paul de Chartres

Trường Sư phạm, tục danh trường Nọt Manh (Ecole Normale des Instituteurs), tại số 3 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, là nơi đào tạo giáo viên tiểu học cho TP Saigon, Cholon và các tỉnh Nam Kỳ. Sau 1954 khu vực này bị chia thành 3 phần: dãy nhà bên trái là trường Trưng Vương, phần giữa là Nha Tổng Giám Đốc Nha Trung Học (sau này là Nha khảo thí, lo việc thi cử ở bậc Trung Học), dãy bên phải góc Nguyễn Bỉnh Khiêm và Thống Nhất là trường Võ Trường Toản.

SAIGON 1920-1929 - Entrée de l'École Normale d'Instituteurs - CỔNG TRƯỜNG SƯ PHẠM, Rue Rousseau nay là Số 3 -đường Nguyễn Bỉnh Khiêm

Địa chỉ Số 3 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Nơi nầy sau 1954 được chia thành ba phần: trường Trưng Vương (phần bên trái), Võ Trường Toản (phần bên phải) và phần giữa là Nha Tổng Giám Đốc Trung Học (nơi sau này là Nha Khảo Thí, lo về các kỳ thi Trung học và Tú Tài tại miền Nam VN).